ارزیابی پایداری توسعه‎ی شهری با روش جای پای اکولوژیکی(نمونه‎ی موردی: شهر کرمانشاه)

Authors

  • اکبر باغوند استادیار دانشکده‎ی محیط زیست، دانشگاه تهران
  • حسین حاتمی نژاد استادیار دانشکده‎ی جغرافیا، دانشگاه تهران
  • مصطفی یلوه دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشگاه تهران
  • مهدی قرخلو دانشیار دانشکده‎ی جغرافیا، دانشگاه تهران
Abstract:

این مقاله به بررسی جای پای اکولوژیکی شهر کرمانشاه، می‎پردازد و تلاش می‎کند به این پرسش پاسخ دهد: آیا فضای بوم‎شناسی شهر کرمانشاه توان حمایت و برآوردن نیازهای اساسی جمعیّت شهر را دارد؟ این پژوهش با روش توصیفی انجام گرفته و جامعه‎ی آماری آن تمام خانوارهای شهری کرمانشاه بوده که آمار مربوط به میزان مصرف آنها از دو روش مراجع رسمی و پرسش‎نامه‎ی پژوهشگر ساخته، متشکّل از 14 گویه جمع‎آوری شده است. حجم نمونه 322 خانوار بوده است.یافته‎های این پژوهش نشان می‎دهد که جای پای اکولوژیکی شهر کرمانشاه در گروه‎های مصرفی موادّ غذایی، حمل‎ونقل، گرمایش گازهای طبیعی، آب، برق و زمین مورد نیاز برای دفع موادّ زائد 82/1 هکتار بوده است، که مقایسه‎ی آن با فضاهای پشتیبان آن، مانند شهرستان و استان، بیانگر این است که شهر کرمانشاه برای برآوردن نیازهای زیستی و پایداری خویش متّکی به منطقه‎ای فراتر از استان کرمانشاه است. نگاهی به میزان مواد مصرفی شهر کرمانشاه، نشان می دهد که سهم موادّ غذایی با 22/1 هکتار، بیشترین سهم را در بین سایر مواد دارد. کمترین میزان مربوط به زمین مورد نیاز برای دفع زباله 06/0متر مربّع به ازای هر نفربوده است. از آنجایی که ظرفیت زیستی ایران 8/0هکتار است، جای پای اکولوژیکی 82/1 هکتاری شهر کرمانشاه بدان معناست که 275/2 برابر بیش از سهم خود، از ظرفیت زیستی قابل تحمّل کشور را به خود اختصاص داده است. به‎گفته‎ی دیگر با ادامه‎ی روند کنونی مصرف، شهر کرمانشاه برای تأمین غذا، انرژی و زمین مورد نیاز برای جذب دی‎اکسیدکربن، به فضایی حدود 180 برابر مساحت کنونی خود نیازمند است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کاربرد روش جای پای اکولوژیک در ارزیابی پایداری جغرافیای ناحیه ای (مطالعه موردی: شهرستان کرمانشاه)

جای پای اکولوژیک به عنوان یکی از مهم ترین شاخص های پایداری به طور قابل ملاحظه ای مورد توجه قرار گرفته است.این شاخص در ابتدا به وسیله واکرناگل و ریس در سال 1992به عنوان ابزار برنامه­ریزی و سیاست گذاری در راستای پایداری معرفی شده است.این پژوهش با روش توصیفی وتبیینی و از طریق مدل جای پای اکولوژیکی به منظور تعیین میزان زمین مورد نیاز ساکنان شهرستان کرمانشاه انجام گرفته است. یافته های این تحقیق نشان...

full text

کاربرد روش جای پای اکولوژیک در ارزیابی پایداری زیست‌محیطی. مطالعه موردی: شهرستان گرگان

شهرها پس از انقلاب صنعتی به سرعت توسعه یافتند و این رشد و توسعه پیامدهای بسیاری با خود همراه داشت. عمدۀ آثار این پیامدها بر محیط‌زیست و کیفیت زندگی مردم این جوامع وارد شده است. با بروز و تشدید این آثار، رهیافت توسعۀ پایدار از سوی سازمان ملل متحد مطرح شد و در دستور کار دولت‌ها و برنامه‌ریزان قرار گرفت. یکی از عناصر اساسی توسعۀ پایدار این است که انسان‌ها در چارچوب ظرفیت زیستی طبیعت زندگی کنند. رو...

full text

ارزیابی شاخص‌های پایداری در حمل‌ونقل شهری با استفاده از روش تاپسیس (مطالعۀ موردی: شهر کرمانشاه)

در این مقاله شاخص‌های پایداری در حمل‌ونقل شهری کرمانشاه با هدف اولویت‌بندی گزینه‌های ایده‌‌آل در سیستم حمل‌ونقل این شهر ارزیابی، و بر شیوه‌های حمل‌ونقل عمومی تأکید می‌شود. بدین‌منظور، چهار گزینة تاکسی، اتوبوس، منوریل و پیاده‌روی به‌عنوان چهار شیوة حمل‌ونقل عمومی، با توجه به بیست شاخص در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست‌محیطی ارزیابی شده‌ است. از آنجا که در پژوهش حاضر، شاخص‌های متفاوتی ب...

full text

ارزیابی جای پای اکولوژیک سیستم‌های حمل‌و‌نقل شهری در کلان‌شهرها مورد شناسی: شهر مشهد

حمل‌و‌نقل درون‌شهری یکی از عناصر اصلی و مهم سیستم شهری است که از یک طرف، زمینة تحرّک و پویایی شهر را فراهم کرده و دسترسی مردم و شهروندان را به نقاط و کاربری‌های مختلف شهری ممکن می‌سازد؛ از طرف دیگر، گسترش حمل‌و‌نقل شهری پیامدهایی از‌قبیلِ نرخ فزایندة تصادفات رانندگی، مصرف بی‌رویة انرژی‌های فسیلی، تولید آلاینده‌های مخرّب سلامت انسان و محیط زیست و هزینه‌های کلان ناشی از این موارد را به‌دنبال دارد. پ...

full text

بررسی پایداری توسعه منطقه شهری رشت با استفاده از روش جای پای اکولوژیک

پس از انقلاب صنعتی شهرها به سرعت توسعه یافتند و اثرات این توسعه بر محیط زیست و کیفیت زندگی مردم این جوامع وارد شده است. در حالی که مناطق شهری کمتر از 3% نواحی حاصلخیز جهان را به خود اختصاص می دهند، بیش از نیمی از جمعیت کل جهان و بیشترین مصرف منابع و تولید پسماند را به خود اختصاص داده اند. به این ترتیب، شهرها برای رسیدن به پایداری، رشد و توسعه، به منابع خارج از مرزهای سیاسی شان متکی هستند. در سا...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 45  issue 2

pages  105- 120

publication date 2013-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023